Λιποσωμική γλυταθειόνη: Ο Απόλυτος οδηγός στο βασικό αντιοξειδωτικό του σώματος

Ποιος δεν έχει ακούσει τη λιποσωμική γλουταθειόνη έως τώρα; Το βλέπετε κυριολεκτικά παντού – τηλεόραση, αφίσες, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και blog ομορφιάς. Ακόμα και οι αγαπημένες σας διασημότητες δεν σταματούν να μιλούν για τις καταπληκτικές δυνάμεις της! Όμως η τα θαύματα της γλουταθειόνης φτάνουν πέρα από το δέρμα. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολλοί ελκυστικοί λόγοι για τους οποίους θα πρέπει να λαμβάνετε συμπληρώματα με γλουταθεινόνη, ειδικά τη λιποσωμική γλουταθειόνη. Έχετε περιέργεια; Συνεχίστε την ανάγνωση για να μάθετε περισσότερα για αυτό το ισχυρό αντιοξειδωτικό!

Όμως, τι ακριβώς είναι η γλουταθειόνη;

Λοιπόν, είναι κάτι παραπάνω από ένα προϊόν ομορφιάς, αυτό είναι σίγουρο. Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Πληροφοριών Βιοτεχνολογίας, η γλουταθειόνη είναι ένα τριπεπτίδιο που αποτελείται από 3 αμινοξέα – γλυκίνη, κυστεϊνη και γλουταμικό οξύ.

Είναι το βασικό αντιοξειδωτικό που βρίσκεται στο ανθρώπινο σώμα και υπάρχει σε όλους τους ανθρώπινους ιστούς (1), με ιδιαίτερα μεγάλες συγκεντρώσεις στο συκώτι. Αυτό σηματοδοτεί τον σημαντικό ρόλο της γλουταθεινόνης στην αντειοξειδωτική λειτουργία του συκωτιού (2).

Ως αντιοξειδωτικό, μπορεί να πολεμήσει τις ελεύθερες ρίζες (περισσότερα για αυτά θα βρείτε παρακάτω) και απομακρύνει τις τοξίνες από το σώμα, όπως τον υδράργυρο και άλλα βαρέα μέταλλα (3). Συνοπτικά έτσι λειτουργεί η αποτοξίνωση.

Δες άλλον έναν ενδιαφέρον παράγοντα που δείχνει πόσο σημαντική είναι η γλουταθεινόνη. Βρίσκεται περίπου στην ίδια συγκέντρωση όπως αυτά τα 3 θρεπτικά συστατικά που συντηρούν τη ζωή – χοληστερίνη, γλυκόζη και κάλιο (4).

Η παραγωγή σε γλουταθειόνη του σώματος πέφτει φυσικά με την πάροδο του χρόνου.

Γιατί έχουμε χαμηλά επίπεδα γλουταθεινόνης;

Για να διατηρήσουμε μια καλή υγεία, πρέπει να έχουμε μεγάλα αποθέματα αποθήκευσης γλουταθειόνης στο σώμα. Όμως, αυτό λέγεται ευκολότερα από ότι γίνεται. Είναι μια δύσκολη μάχη ειδικά όσο μεγαλώνει κάποιος. Η παραγωγή του σώματος σε γλουταθειόνη μειώνεται φυσικά με την πάροδο του χρόνου.

Άλλοι παράγοντες πίσω από τα χαμηλά επίπεδα γλουταθειόνης περιλαμβάνουν το άγχος, την μόλυνση, την ασθένεια και την έκθεση σε τοξικά μέταλλα (5). Η λήψη μιας δόσης συμπληρωμάτων διατροφής με γλουταθειόνη κάθε μέρα (ειδικά η λιποσωμική γλουταθειόνη – θα μάθετε στη συνέχεια γιατί) είναι κατ’επέκταση μια εξαιρετική ιδέα.

Οι δύο μορφές της γλουταθεινόνης

Η γλουταθειόνη βρίσκεται συχνά σε δύο μορφές (4):

• Μειωμένη γλουταθειόνη (GSH), επίσης γνωστή ως L-γλουταθειόνη, είναι η σταθερή και ενεργή μορφή που απαιτείται για μια καλή υγεία. Μόλις κάνει τη δουλειά της στην επισκευή της καταστροφής των οξειδωτικών, π.χ. Στις ελεύθερες ρίζες, τότε οξειδώνει και μετατρέπεται σε GSSG.
• Οξειδωτική γλουταθειόνη (GSSG), επίσης γνωστή ως γλουταθειόνη θειικού άλατος, στη μη ενεργή μορφή της γλουταθειόνης. Όμως μέσα από ένα ένζυμο γνωστό ως γλουταθειόνη αναγωγάσης, το GSSG αναδημιουργείται στην ενεργή του μορφή, τη GSH.

Η γλουταθειόνη και τα μιτοχόνδρια

Σίγουρα ξέρετε ότι τρώμε φαγητό για να διατηρήσουμε την ενέργεια στα σώματά μας. Όμως, ξέρατε ότι όλη αυτή η παραγωγή ενέργειας συμβαίνει σε επίπεδο κυττάρων;

Βλέπετε, κάθε κύτταρο του σώματός μας έχει το δικό του “εργοστάσιο ενέργειας” όπου τα σωματίδια των τροφών όπως η γλυκόζη, τα λιπαρά και τα αμινοξέα – μετατρέπονται σε ενέργεια (6). Αυτό το “εργοστάσιο ενέργειας” ονομάζεται μιτοχόνδρια. Η ενέργεια που παράγεται ως αποτέλεσμα είναι αυτό που δίνει ενέργεια σε όλο μας το σώμα, έτσι να μπορούμε να σκεφτούμε, να ανασάνουμε και να κινηθούμε.

Όμως υπάρχει ένα πρόβλημα – η δουλειά που κάνουν τα μιτοχόνδρια στην πραγματικότητα δημιουργεί ελεύθερες ρίζες. Ευτυχώς, η γλουταθειόνη υπάρχει επίσης στα μιτοχόνδρια για να ουδετεροποιήσει και να “καθαρίσει” αυτές τις ελεύθερες ρίζες. Αυτό επιτρέπει στα μιτοχόνδρια να βγουν και να κάνουν αυτή τη δουλειά.

Οπότε, τι συμβαίνει όταν τα επίπεδά σας σε GSH πέσουν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα; Λοιπόν, αυτό έχει ως αποτέλεσμα το θάνατο των κυττάρων. Αυτός είναι ένας άλλος παράγοντας της σημασίας της γλουταθειόνης – στην κυριολεξία προστατεύει τα μιτοχόνδρια (και συνεπώς τα κύτταρα) και τα προστατεύει από το θάνατο (7).

Η διατήρηση υψηλών επιπέδων των GSH είναι σημαντική και ουσιαστική για την ύπαρξή μας.

Τι είναι οι ελεύθερες ρίζες;

Α, “γλουταθειόνη” και οι “ελεύθερες ρίζες” – μπορείς να ονομάσεις κάποιο πιο εικονικό ντουέτο; Είναι ενδιαφέρον να δούμε πως αυτές οι δυο λέξεις συνδέονται συχνά στην ίδια πρόταση στα προϊόντα γλουταθειόνης και τις διαφημίσεις. Μην ανησυχείτε – υπάρχει ένας απόλυτα έγκυρος λόγος γιατί.

Οπότε, ας εξετάσουμε τι είναι οι ελεύθερες ρίζες. Για να το κάνουμε αυτό, χρειάζεται να ανατρέξουμε σε ορισμένα βασικά μαθήματα βιολογίας. Ίσως θυμάστε ορισμένες ορολογίες από τις παρακάτω από το λύκειο.

Όπως ίσως γνωρίζετε, το ανθρώπινο σώμα είναι τελείως περίπλοκο:

• Τα κύρια οικοδομικά τετράγωνα ονομάζονται άτομα. Τώρα, τα άτομα δημιουργούνται από 3 υποατομικά σωματίδια που είναι γνωστά ως πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια.
• Όταν τα άτομα συνδυαστούν μεταξύ τους, σχηματίζουν μόρια.
• Και όταν τα μόρια ενωθούν μεταξύ τους, σχηματίζουν κύτταρα.
• Έπειτα, σχηματίζουν ιστούς, οι οποίοι στη συνέχεια σχηματίζουν τα όργανα στο σώμα μας.

Έχοντας αυτό στο μυαλό, η βασική αιτία των ελεύθερων ριζών είναι τα ηλεκτρόνια που λείπουν ή δεν έχουν βρει το ταίρι τους. Τα ηλεκτρόνια είναι φορτισμένα αρνητικά σωματίδια που ΠΡΕΠΕΙ να υπάρχουν σε ζευγάρια.

Όμως εξαιτίας συγκεκριμένων χημικών διεργασιών στο σώμα (όπως ο μεταβολισμός για παράδειγμα), ένα ηλεκτρόνιο τελικά θα χαθεί. Ένα προηγουμένων σταθερό μόριο (με τα ηλεκτρόνια σε ζεύγη) γίνεται τώρα μια ελεύθερη ρίζα (με ένα ηλεκτρόνιο χωρίς ταίρι).

Οι ελεύθερες ρίζες έχουν ως αποστολή να βρουν έναν σύντροφο. Δεν έχει σημασία από που θα αρπάξουν ένα περίσσιο ηλεκτρόνιο αρκεί να βρουν ένα.

Είτε μας αρέσει είτε όχι, οι ελεύθερες ρίζες σχηματίζονται συνεχώς στο σώμα. Δεν υπάρχει λόγος να πανικοβαλλόμαστε, όμως, καθώς όλη η διαδικασία είναι εντελώς φυσική!

Στην πραγματικότητα, οι ελεύθερες ρίζες εξυπηρετούν τον πολύ σημαντικό ρόλο του ανοσοποιητικού συστήματος. Γίνονται πραγματικά πρόβλημα μόνο όταν δεν υπάρχουν αρκετά αντιοξειδωτικά για τις ουδετεροποιήσουν (3).

Πως λειτουργούν τα αντιοξειδωτικά όπως η γλουταθειόνη;

Τα αντιοξειδωτικά κρατούν τις ελεύθερες ρίζες σε έλεγχο, ουδετεροποιώντας τες. Δωρίζουν ένα ηλεκτρόνιο σε μια κοντινή ελεύθερη ρίζα ΧΩΡΙΣ να γίνουν ασταθείς και χωρίς να μετατραπούν οι ίδιες σε ελεύθερες ρίζες (8).

Ενώ το σώμα παράγει αντιοξειδωτικά από μόνο του, δεν είναι καθόλου αρκετά για να καταπολεμήσουν και να ουδετεροποιήσουν όλες τις ελεύθερες ρίζες που υπάρχουν. Συνεπώς, είναι σημαντικό να έχετε μια υγιή διατροφή  με τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά όπως φρούτα και λαχανικά.

Πέρα από τη γλουταθειόνη, ορισμένα πολύ γνωστά αντιοξειδωτικά όπως η βιταμίνη C και Ε, τα ωμέγα -3 λιπαρά οξέα, η βήτα-καροτίνη (ως πρόδρομος της βιταμίνης Α), το λυκοπένιο, το σελένιο, τα φλαβοειδή, η ρεσβερατόλη και άλλες φυτοθρεπτικές ουσίες (8).

Αν δεν λαμβάνετε αρκετά αντιοξειδωτικά από τις τροφές, τότε τα συμπληρώματα με γλουταθειόνη (ειδικά η λιποσωμική γλουταθειόνη – μάθετε το γιατί στην επόμενη ενότητα!) είναι μια εξαιρετική ιδέα. Διαφορετικά, οι ελεύθερες ρίζες μπορεί να κατακλύσουν το σώμα σας.

Οπότε, τι συμβαίνει όταν υπάρχουν υπερβολικά πολλές ελεύθερες ρίζες να τριγυρνούν στο σώμα και δεν υπάρχουν αρκετά αντιοξειδωτικά;

Λοιπόν, αυτό οδηγεί σε μια πάθηση που είναι γνωστή ως οξειδωτικό στρες. Δυστυχώς, το οξειδωτικό στρες είναι κακά νέα. Οι ελεύθερες ρίζες κλέβουν επιθετικά τα ηλεκτρόνια από τα κοντινά μόρια, κάτι που ενεργοποιεί μια αλυσιδωτή αντίδραση. Αυτό δεν είναι καλό για τα υγιή κύτταρα. Η απώλεια ενός ηλεκτρονίου βασικά καταστρέφει τα κύτταρα, μεταλλάσσει τα λιπίδια και τις πρωτεΐνες, και αλλάζει τη δομή του DNA.

Ανάλογα με τα κύτταρα που έχουν καταστραφεί κατά αυτή τη διαδικασία, το οξειδωτικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό, καρκίνο, διαβήτη, νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως το Αλτσχάϊμερ και το Πάρκινσον και άλλες (5).

Από που να λάβετε αντιοξειδωτικά π.χ. Γλουταθειόνη;

Η λήψη αντιοξειδωτικών από τις τροφές είναι πάντα η #1 επιλογή καθώς προφανώς είναι ο τρόπος που λειτουργεί η φύση. Όμως, στον πολυσύχναστο τρόπο ζωής μας σήμερα, η αγορά φρέσκων, ολοκληρωμένων τροφών δεν είναι πάντα η πιο φτηνή επιλογή. Ούτε είναι εύκολο να ετοιμάζουμε υγιεινά γεύματα κάθε μέρα.

Τα διατροφικά συμπληρώματα, από την άλλη, είναι ένας βολικός τρόπος να πάρετε μια καλή δόση αντιοξειδωτικών σε μια ικανοποιητική τιμή. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με το CRNUSA, το 77% των Αμερικανών ενηλίκων λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής – είναι μια βιομηχανία του ενός δισεκατομμυρίου και αυτοί οι αριθμοί αναμένεται να αυξηθούν ακόμα παραπάνω!

Το μόνο πρόβλημα είναι τα συμπληρώματα δεν δημιουργούνται ισότιμα και η βιοδιαθεσιμότητα τους διαφέρει από μάρκα σε μάρκα, κάτι που μας οδηγεί στο επόμενο θέμα μας.

Ποια είναι η καλύτερη μορφή γλουταθειόνης – η από του στόματος, η λιποσωμική ή η ενδοφλέβια;

Αν ψάξετε τα προϊόντα γλουταθειόνης, θα δείτε ότι είναι διαθέσιμα σε πολλά σχήματα και μεγέθη. Πέρα από τη λιποσωμική γλουταθειόνη, μπορείτε να αγοράσετε γλουταθειόνη σε χάπια, δισκία, κάψουλες ακόμα και σε σαπούνι και λοσιόν. Μπορείτε ακόμα και να τη λάβετε σε ενέσιμη μορφή στο αίμα σας!

Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στους 3 πιο δημοφιλείς τρόπους να λάβετε γλουταθειόνη στο σώμα σας – από το στόμα, λιποσωμική και ενδοφλέβια (IV). Οι τοπικές μορφές (σαπούνι και λοσιόν) χρησιμοποιούνται συνήθως για τη λάμψη του δέρματος, οπότε δεν θα τις συμπεριλάβουμε στη συζήτησή μας.

Θα αξιολογήσουμε την από του στόματος, τη λιποσωμική και την ενδοφλέβια μέθοδο παράδοσης γλουταθειόνης και θα τις εξετάσουμε σύμφωνα με αυτά τα 3 κριτήρια:

• Βιοδιαθεσιμότητα

• Τιμή

• Ευκολία

Ας ξεκινήσουμε!

Από του στόματος γλουταθειόνη

Η από του στόματος γλουταθειόνη διαφέρει από τη λιποσωμική γλουταθειόνη στο ότι δεν χρησιμοποιεί τη γλουταθειόνη ως μέσο παράδοσης. Συνήθως έρχεται στη μορφή των παραδοσιακών χαπιών, της κάψουλας ή τη μορφή του δισκίου. Είναι αρκετά βολικό και εύκολο στη λήψη.

Από τις 3, η από του στόματος γλουταθειόνη είναι η προσιτή οικονομικά. Για παράδειγμα, το απόθεμα 2 μηνών σε κάψουλες των 500mg μπορεί να σας κοστίσει περίπου $20-$30, κάτι που δεν είναι καθόλου κακό. Παρά την τιμή, είναι στην πραγματικότητα αποτελεσματική στην ενίσχυση των επιπέδων της GSH (όχι όσο η λιποσωμική και η IV γλουταθειόνη).

Βλέπετε, όταν καταπίνετε την από του στόματος γλουταθειόνη, πρώτα διασπάται στο στομάχι πριν βρει το δρόμο της στο αίμα. Τα πεπτικά ένζυμα στο στομάχι σας υποβαθμίζουν τη γλουταθειόνη και περιορίζουν σημαντικά το ρυθμό απορρόφησής της.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όχι όλη η γλουταθειόνη των 500mg που καταπίνετε φτάνει πραγματικά στο αίμα σας. Αυτό κάνει την βιοδιαθεσιμότητα της γλουταθειόνης λιγότερο ιδανική (9).

Οπότε, η από του στόματος γλουταθειόνη μπορεί να είναι φτηνή, αλλά δεν αξίζει πλήρως τα χρήματά της αφού δεν ωφελείστε από την πλήρη δόση.

• Βιοδιαθεσιμότητα: 1/5 ( φτωχά επίπεδα απορρόφησης)
• Τιμή: 4/5 (η φτηνότερη λύση αλλά χάνει ένα πόντο επειδή δεν αξίζει πλήρως τα χρήματά της)
• Ευκολία: 5/5 (πολύ εύκολη στη λήψη)

Λιποσωμική Γλουταθειόνη

Η λιποσωμική γλουταθειόνη, επίσης, χορηγείται από το στόματος, αλλά σε αντίθεση με την λήψη των παραδοσιακών συμπληρωμάτων, η λιποσωμική γλουταθειόνη κρύβει το GSH μέσα σε κύστες που είναι γνωστές ως λιποσώματα.

Οπότε, τι ακριβώς είναι ένα λιπόσωμα;

Τα λιποσώματα είναι μικροσκοπικά συστήματα παράδοσης φαρμάκων. Σκεφτείτε μια μικροσκοπική φούσκα με έναν ιδιαίτερα προστατευτικό φραγμό, που κρατά το περιεχόμενο ασφαλές.

Αυτός ο φραγμός ονομάζεται “φωσφατιδυλοχολίνη”, μια ουσία που σχηματίζει ένα σημαντικό κομμάτι των κυτταρικών μεμβρανών. Αυτό το υλικό επιτρέπει στο σώμα να απορροφήσει τα λιποσώματα, και ουσιαστικά, την γλουταθειόνη που κρύβεται μέσα (10).

Τα λιποσώματα είναι ανθεκτικά στα πεπτικά ένζυμα, τα άλατα της χολής και τις ελεύθερες ρίζες, έτσι ώστε να μπορούν να παραδώσουν το περιεχόμενό τους με ασφάλεια χωρίς να αλλοιωθούν (11).

Αναφορικά με τη βιοδιαθεσιμότητα, η λιποσωμική γλουταθειόνη κατατάσσεται υψηλότερα συγκριτικά με την παραδοσιακή από του στόματος γλουταθειόνη, κάτι που σας δίνει δίνει μεγαλύτερη αξία για τα χρήματά σας. Σχετικά με την τιμή, είναι πιο ακριβή από την από του στόματος GSH αλλά όχι τόσο ακριβή όσο η τρίτη επιλογή, η ενδοφλέβια γλουταθειόνη.

Από άποψη ευκολίας, μπορεί να έχει είτε μορφή μαλακού τζελ είτε υγρή. Προφανώς, το μαλακό τζελ είναι πιο βολικό επειδή μπορείτε απλά να βάλετε ένα στο στόμα σας. Με την υγρή μορφή, θα πρέπει να πάρετε ένα κουτάλι ή ένα σταγονόμετρο για να μετρήσετε την ακριβή δόση.

• Βιοδιαθεσιμότητα: 4/5 (τα λιποσώματα βοηθούν στα επίπεδα απορρόφησης)
• Τιμή: 4/5 (είναι ελαφρώς πιο ακριβή από την από του στόματος GSH αλλά αξίζει τα χρήματά της)
• Ευκολία: 4/5 (δύο επιλογές για να διαλέξετε)

Ενδοφλέβια γλουταθειόνη

Ενώ ορισμένοι άνθρωποι είναι αρκετά θαρραλέοι για να αγοράσουν φιαλίδια GSH και να κάνουν ένεση στον εαυτό τους, είναι καλύτερα να το αφήσετε στους επαγγελματίες. Αυτό προφανώς θα εκτοξεύσει το κόστος, αλλά τουλάχιστον, θα είστε σε καλύτερα χέρια από ότι να το κάνετε μόνοι σας.

Από τη στιγμή που η GSH πάει κατευθείαν στο αίμα σας, τα ποσοστά απορρόφησης “αναμένεται” να είναι πολύ υψηλότερα από ότι η GSH από του στόματος ή η λιποσωμική γλουταθειόνη (12). Παραβλέπει όλα τα πεπτικά ένζυμα και το μεταβολισμό του συκωτιού – η GSH πηγαίνει απευθείας εκεί που τη χρειάζεστε.

Έτσι, το ανθρώπινο σώμα είναι περίπλοκο, οπότε στην ουσία δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το σώμα σας θα απορροφήσει τη GSH. Τα σώματά μας είναι αρκετά επιδέξια έτσι ώστε να γνωρίζουν τα όριά τους – θα απορροφήσουν ό,τι χρειάζονται και θα αποβάλλουν το υπόλοιπο.

Ένα άλλο πρόβλημα με την ενδοφλέβια GSH είναι ότι σε μεγάλο βαθμό δεν ρυθμίζεται σχετικά με τη δοσολογία. Ορισμένοι κλινικοί μπορεί να προτείνουν μια δόση 600mg, ενώ άλλοι μπορεί να τη διπλασιάσουν ή ακόμα και να την τριπλασιάσουν!

Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επιπτώσεις όπως οι ερεθισμοί στο δέρμα, ο θυροειδής, η δυσλειτουργία του συκωτιού και των νεφρών, πόνος στην κοιλιά, ίσως το θανατηφόρο σύνδρομο Stevens – Johnson, τοξική επιδερμική νεκρόλυση, και θανατηφόρες επιπλοκές από λοιμώξεις (13).

Οπότε, η ενδοφλέβια GSH είναι η πιο ακριβή επιλογή για να λάβετε τη δόση σας σε GSH αντιοξειδωτικά. Όμως, αυτό δεν τελειώνει εδώ. Θα σας συμβουλέψουν να λάβετε ενδοφλέβια θεραπεία λίγες φορές κάθε εβδομάδα, κάτι που μπορεί να μην είναι πρακτικό καθώς μια συνεδρία μπορεί να διαρκέσει από 30 λεπτά έως μία ώρα (ανάλογα τη δόση).

• Βιοδιαθεσιμότητα: 5/5 (πολύ καλοί ρυθμοί απορρόφησης)
• Τιμή 1/5 (ακριβή)
• Ευκολία: 1/5 (δεν είναι καθόλου βολική λύση)

Οπότε, ποια είναι η καλύτερη μορφή γλουταθειόνης σχετικά με τη βιοδιαθεσιμότητα, την τιμή και την ευκολία;

Τα χρήματα δεν φυτρώνουν στα δέντρα, οπότε ανάλογα με την οικονομική σας δυνατότητα και τις ανάγκες σας σε αντιοξειδωτικά, προτείνουμε το παρακάτω πρόγραμμα δράσης:

• Αν θέλετε την καλύτερη αξία για τα χρήματά σας, η λιποσωμική γλουταθειόνη είναι η καλύτερη λύση για εσάς. Απορροφάται καλά από το σώμα, έχει ανταγωνιστική τιμή, και είναι πολύ βολικό. Λαμβάνετε μια αρκετά καλή δόση γλουταθειόνης σε μια πραγματικά καλή τιμή!
• Αν μπορείτε να αντέξετε οικονομικά αρκετές ενδοφλέβιες συνεδρίες GSH χωρίς πρόβλημα, τότε προτιμήστε την ενδοφλέβια GSH. Είναι ένας σίγουρος τρόπος να λάβετε τη μέγιστη ποσότητα GSH απευθείας στο σώμα σας!
• Αν έχετε μικρό διαθέσιμο χρηματικό απόθεμα, η από του στόματος GSH είναι το καλύτερο στοίχημά σας για να λάβετε λίγη GSH μέσα σας.

Τι να αναζητήσετε στο καλύτερο συμπλήρωμα με λιποσωμική γλουταθειόνη;

Μια γρήγορη γρήγορη αναζήτηση στο διαδίκτυο θα σας δώσει εκατοντάδες αποτελέσματα για τα προϊόντα με λιποσωμική γλουταθειόνη. Για να σας βοηθήσουμε να μειώσετε τα αποτελέσματα της αναζήτησής σας, ορίστε ορισμένα σημεία για το τι πρέπει να αναζητήσετε σε ένα συμπλήρωμα με λιποσωμική γλουταθειόνη.

• Το μέγεθος του λιποσώματος

Όσο μικρότερο είναι το λιπόσωμα, τόσο καλύτερος είναι ο δείκτης απορροφητικότητας. Το συμπλήρωμα λιποσωμική γλουταθειόνη της Intelliget Labs χρησιμοποιεί λιποσώματα που έχουν κατά μέσο όρο μόνο 200 νανόμετρα εύρος – είναι το μικρότερο σε όλη τη βιομηχανία!

• Από που προέρχεται η γλουταθειόνη

Αποφύγετε μάρκες που χρησιμοποιούν γλουταθειόνη φθηνότερης προέλευσης. Αντίθετα, αναζητήστε ένα προϊόν που χρησιμοποιεί premium Setra γλουταθειόνη καθώς είναιτ ο χρυσό πρότυπο για τα συμπλήρώματα γλουτατειόνης. Έχει αποδειχτεί κλινικά ότι αυξάνει τα επίπεδα γλουταθειόνης στο αίμα, βοηθά στην αύξηση της αποθήκευσης GSH στο σώμα και αυξάνει τη δραστηριότητα του φυσικού δολοφόνου κυττάρων (14).

• Υγρή μορφή ή μαλακό τζελ

Και οι δυο μορφές προσφέρουν καλύτερα ποσοστά απορρόφησης σε σχέση με την παραδοσιακή από του στόματος γλουταθειόνη. Ημορφή του μαλακού τζλ μπορεί να είναι πιο βολική σε σχέση με την υγρή, αλλά δεν μπορείτε εύκολα να ρυθμίσετε τη δοσολογία με αυτή τη μορφή. Η υγρή λιποσωμική γλουταθειόνη, από την άλλη πλευρά, σας δίνει το μέγιστο έλεγχο. Για παράδειγμα, αν μια μερίδα είναι 500mg, μπορείτε να πάρετε τη μισή (250mg) στην αρχή και σταδιακά να προσαρμόζετε τη δόση καθώς το σώμα σας συνηθίζει το συμπλήρωμα. Δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό με το μαλακό τζελ.

• Δοσολογία

Τα περισσότερα προϊόντα λιποσωμικής GSH χρησιμοποιούν μια μερίδα των 500mg. Όμως, η μελέτης της Setria χρησιμοποίησε στην πραγματικότα 100mg/μέρα κάτι που δεν οδήγησε σε κανένα αντίθετο αποτέλεσμα – αλλά το αντίθετο (14)! Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης, οι ερευνητές βρήκαν επίσης ότι δεν επηρεάσε τη φυσική παραγωγή GSH του σώματος, κάτι που είναι θετικό.

• Τιμή

Όπως θα έχετε μάθει από την προηγούμενη ενότητα, η λιποσωμική γλουταθειόνη σάς δίνει εξαιρετική αξία για τα χρήματά σας σε σχέση με την από του στόματος GSH και την ενδοφλέβια GSH. Όμως, οι τιμές μπορεί να διαφέρουν σε αυτού του είδος το GSH προϊόν. Έτσι, η λιποσωμική γλουταθειόνη της Intelligent Labs έχει ανταγωνιστική τιμή για τριάντα μερίδες των 500mg (προμήθεια για ένα μήνα).

• Γεύση

Προηγουμένως σε αυτό το άρθρο, αναφέραμε ότι η GSH έχει ένα συστατικό του θείου. Ως αποτέλεσμα, τα συμπληρώματα με GSH έχουν μια ξεχωριστή, ενδιαφέρουσα γεύση. Ορισμένοι άνθρωποι δεν αντέχουν τη γεύση, ενώ άλλοι τα καταφέρνουν γρήγορα με λίγο νερό ή χυμό.

Ενώ η γεύση δεν είναι ο κύριος παράγοντας για τον οποίον οι περισσότεροι άνθρωποι αγοράζουν συμπληρώματα, μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στο να θέλετε να το πάρετε και να πετάξετε όλο το μπουκάλι στα σκουπίδια.

Για να κάνουμε τη δική μας λιποσωμική γλουταθειόνη πιο εύγεστη, προσθέσαμε φυσική γεύση φράουλας και στέβια, ένα γλυκαντικό με μηδενικούς υδατάνθρακες και χωρίς θερμίδες, οπότε μην διστάζετε, δείτε το εδώ!

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα υγείας αν λαμβάνετε λιποσωμική γλουταθειόνη;

Ορίστε ορισμένα από τα πλεονεκτήματα που θα διαπιστώσετε αν ξεκινήσετε να λαμβάνετε συμπληρώματα με αυτό το πολύ ισχυρό αντιοξειδωτικό:

Πλεονέκτημα #1: Πολεμά το οξειδωτικό στρες

Οπότε, το οξειδωτικό στρες είναι το αποτέλεσμα του να έχετε υπερβολικά πολλές ελεύθερες ρίζες στο σώμα και όχι αρκετά αντιοξειδωτικά για να τις ουδετοποιήσετε. Μπορούν να καταστρέψουν τα κύτταρά σας ακόμα και το DNA σας, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε πολλές ασθένειες.Όμως με τη λήψη συμπληρωμάτων με λιποσωμική γλουταθειόνη, λαμβάνετε μια υγιή δόση αντιοξειδωτικών για να σας βοηθήσουν να μειώσετε το οξειδωτικό στρες και επιτρέπουν στο σώμα σας να ξεκινήσει να θεραπεύεται (4).

Πλεονέκτημα #2: Μείωση φλεγμονών

Η φλεγμονή είναι μια σημαντική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Όμως, όταν η φλεγμονή γίνει χρόνια, τα νέα είναι άσχημα. Τώρα, το οξειδωτικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια φλεγμονή (και στη συνέχεια σε χρόνιες ασθένειες). Αν η GSH μπορεί να πολεμήσει το οξειδωτικό στρες, τότε μπορεί επίσης να περιορίσει και να μειώσει τη φλεγμονή (15). Για παράδειγμα, οι πνευμονοπάθειες που προέρχονται από φλεγμονές μπορούν να θεραπευτούν αυξάνοντας τα επίπεδα GSH στο σώμα (16).

Πλεονέκτημα #3:  Αναδημιουργία άλλων αντιοξειδωτικών

Ως το κύριο αντιοξειδωτικό του σώματος, τα επαρκή επίπεδα GSH μπορούν να βοηθήσουν στην αναδημιουργία των βιταμινών C και Ε – και οι δυο είναι ικανά αντιοξειδωτικά – που μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες (4). Με πάνω από ένα είδος αντιοξειδωτικών να μάχεται ενεργά για την καταπολέμηση των ελεύθερων ριζών, το σώμα σας έχει πολύ καλύτερη πιθανότητα να επιτύχει στο να σας επαναφέρει στην καλή υγεία!

Πλεονέκτημα #4: Προστασία από τοξικά υλικά και ρύπους

Εκτός από το ότι είναι ένα το κύριο αντιοξειδωτικό, η GSH είναι επίσης ένα βασικό αποτοξινωτικό. Τώρα, το κύριο όργανο αποτοξίνωσης στο σώμα είναι το συκώτι και η GSH βρίσκεται εκεί σε τεράστιες ποσότητες.

Η GSH θα δέσει τα μέταλλα, τις τοξίνες και άλλους ρύπους (όπως το αλκοόλ). Στη συνέχεια θα μετατρέψει αυτά τα ξενοβιοτικά (σημαίνει απλά ότι αυτές οι ουσίες είναι ξένες προς τον οργανισμό) σε συνθετικά που διαλύονται στο νερό και στη συνέχεια μπορούν να μεταφερθούν έξω από τα κύτταρα και στη συνέχεια να αποβληθούν από το σώμα (17).

Η GSH έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία των χρόνιων ασθενειών του συκωτιού (όπως η ασθένεια του μη αλκοολικού λιπώδους ήπατος) και η οξεία δηλητηρίαση. Αυτό χορηγείται συνήθως μέσω ενδοφλέβιας ένεσης για μέγιστη απορρόφηση (18).

Πλεονέκτημα #5: Αποκτήστε περισσότερη ενέργεια

Θυμάστε πως η GSH προστατεύει τα μιτοχόνδρια, που είναι επίσης γνωστά ως η μονάδα παραγωγής των ατομικών κυττάρων;

Λοιπόν, χρησιμοποιώντας συμπληρώματα με λιποσωμική γλουταθειόνη, διασφαλίζετε επίσης ότι τα μιτοχόνδρια μπορούν να αντέξουν τις συνεχείς επιθέσεις από τις ουσίες οξείδωσης που ονομάζονται “Αντιδραστικά είδη οξυγόνου” ή ROS. Αν τα ROS εξουδετερώσουν τα μιτοχόνδρια, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το θάνατο των κυττάρων. Και αν συνεχιστεί αμείωτη, μπορεί να οδηγήσει στην εξέλιξη μιας ασθένειας (19).

Ευτυχώς, η λιποσωμική γλουταθειόνη μπορεί να βοηθήσει τα μιτοχόνδρια να αποφύγουν αυτή τη μοίρα. Και κατά τη διαδικασία, παίρνετε περισσότερη ενέργεια για να σας βοηθήσει να ανταπεξέλθετε μέσα στη μέρα!

Πλεονέκτημα #6: Βελτιώστε την υγεία του μυαλού και του εγκεφάλου σας

Αναφέραμε προηγουμένως ότι οι άνθρωποι με χρόνιο άγχος έχουν χαμηλότερα επίπεδα GSH. Από ότι φαίνεται, το ίδιο ισχύει για όσους υποφέρουν από στρες και κατάθλιψη (20), σχιζοφρένεια (21), διπολική διαταραχή (22) και ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (12).

Τα καλά νέα είναι ότι η λήψη συμπληρωμάτων με GSH, μπορεί να επαναφέρει τα επίπεδα GSH σας στο φυσιολογικό και να επαναφέρει τα GSSG επίπεδα (τη μη ενεργή μορφή της γλουταθειόνης). Αν υποφέρετε από κάποια από τις παραπάνω ασθένειες, τότε ίσως σύντομα να αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα.

Πλεονέκτημα #7:  Βελτιώστε το ανοσοποιητικό σας

Η GSH βελτιώνει την υγεία σας από το επίπεδο των κυττάρων, οπότε δεν αποτελεί έκπληξη όταν μάθετε ότι η λήψη συμπληρωμάτων μπορεί να βελτιώσει την υγεία σας με τόσο πολλούς τρόπους. Πέρα από τα πλεονεκτήματα που έχουμε ήδη αναφέρει σε αυτή την ενότητα, η GSH μπορείτε επίσης να βοηθήσει στη βελτίωση συνολικά του ανοσοποιητικού σας (16). Το σώμα μπορεί να πολεμήσει τις ελεύθερες ρίζες και να ελαχιστοποιήσει τις επιδράσεις του αντιοξειδωτικού στρες.

Πλεονέκτημα #8: Δέρμα που δείχνει πιο νεανικό

Η γλουταθειόνη κυκλοφορεί στην αγορά ως προϊόν ομορφιάς σε πολλές χώρες, ειδικά στην Ασία. Ο στόχος; Γυναίκες που ελπίζουν να έχουν ένα λαμπερό, πορσελάνινο δέρμα με μια πιο ελαφριά σύνθεση. Όμως, λειτουργεί όντως ως αντιγηραντικό συστατικό;

Σύμφωνα με μια ταϊλανδέζικη μελάτη του 2017 που διεξήχθη σε 60 γυναίκες, η από του στόματος GSH που δόθηκε στα υποκείμενα σε μια δόση των 250mg/ημέρα για 12 εβδομάδες, είχε ως αποτέλεσμα θετικές αλλαγές στο δέρμα των ασθενών (λιγότερες θερμίδες και βελτιωμένη ελαστικότητα στο δέρμα) (23).

Το ίδιο αποτέλεσμα είχε επίσης μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 30 γυναίκες από τις Φιλιππίνες όπου το 90% των υποκειμένων διαπίστωσαν ελαφρώς πιο ανοιχτόχρωμα δέρμα (λιγότερη χρώση μελανίνης στο δέρμα). Στις γυναίκες δόθηκαν 500mg από του στόματος παστίλιες καθημερινά για 8 εβδομάδες (24).

Όμως, μια βιβλιογραφική αναφορά που δημοσιεύτηκε στο DPC Journal προτείνει να δούμε αυτά τα αποτελέσματα συντηρητικά λόγω των περιορισμών, όπως το μικρό μέγεθος του δείγματος και η έλλειψη επακόλουθης έρευνας. Ενώ οι ερευνητές τόνισαν τη σχετική ασφάλεια της από του στόματος και τοπικής GSH, αποθαρρύνουν τη χρήση ενδοφλέβιας GSH για λόγους ομορφιάς εξαιτίας των πιθανών ρίσκων για την υγεία (13).

Η σωστή δοσολογία – πόσο λιποσωμική GSH πρέπει να λαμβάνετε;

Η σωστή δοσολογία θα εξαρτηθεί από τον τελικό σας στόχο. Σύμφωνα με το Medscape, μια ιστοσελίδα που απευθύνεται σε επαγγελματίες υγείας, η συνιστώμενη δόση για από του στόματος λήψη GSH είναι 50-600mg την ημέρα.

Τα περισσότερα προϊόντα με λιποσωμική γλουταθειόνη βρίσκονται σε αυτό το εύρος, και οι περισσότερες μάρκες προτείνουν μια μερίδα των 500mg την ημέρα. Οπότε, αν θέλετε να έχετε υγιή αντιοξειδωτικά επίπεδα στο σώμα σας, τότε 500mg (ισούνται με 50ml) από GSH λιποσωμική αρκούν.

Και πάλι, εδώ είναι που η υγρή μορφή σε λιποσωμική γλουταθειόνη έχει ένα πλεονέκτημα έναντι του μαλακού τζελ. Μπορείτε να ξεκινήσετε με μια μιρκή δοση (250mg) κατά τις πρώτες μέρες που λαμβάνετε το συμπλήρωμα και να προσαρμόσετε ανάλογα με το πως τα πάει το σώμα σας με τη GSH.

Οι ασθενείς στην Setria μελέτη γλουταθειόνης έλαβαν 1000mg/ημέρα χωρίς παρενέργειες (14). Προτείνουμε, όμως, να ζητήσετε τη συμβουλή του γιατρού σας αν θέλετε να λάβετε πάνω από την συνιστώμενη δόση των 500mg.

Πως να λάβετε την λιποσωμική γλουταθειόνη;

Η λιποσωμική GSH σε μορφή μαλακού τζελ είναι προφανώς εύκολο να ληφθεί – απλά βάλτε ένα στο στόμα σας και τελειώσατε.

Σχετικά με τις υγρές μορφές, μπορείτε να χρησιμοποιήστε ένα κουταλάκι του γλυκού (το οποίο είναι περίπου 5ml) ή ένα σταγονόμετρο. Μπορείτε να καταπιείτε απευθείας (αυτό είναι εύκολο καθώς η λιποσωμική γλουταθειόνη μας έχει γεύση φράουλα και καλύπτει τη μεταλλική γεύση της κανονικής GSH) ή μπορείτε να την προσθέσετε σε νερό ή χυμό.

Πόσο καιρό πρέπει να παίρνετε συμπληρώματα; Υπάρχει χρονικό όριο;

Μπορείτε να παίρνετε συμπληρώματα για όσο καιρό χρειστεί. Η GSH είναι γενικά ένα πολύ ασφαλές συμπλήρωμα, και υπάρχουν πολλές κλινικές μελέτες που έχουν διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν σοβαρές παρενέργειες στους ασθενείς (23). Αυτό σημαίνει ότι αν πάσχετε από ασθένειες που προκαλούνται από οξειδωτικό στρες, τότε η μακροχρόνια λήψη συμπληρωμάτων διατροφής στην συνιστώμενη προτεινόμενη δόση δεν θα είναι πρόβλημα.

Είναι μια διαφορετική ιστορία, όμως, αν λαμβάνετε μια μεγαλύτερη δόση για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο IJDVL, ορισμένες πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν την ανάπτυξη κυλίδων δυσχρωμίας στο δέρμα, πιο ανοιχτό χρώμα στα μαλλιά, μείωση των επιπέδων γλουταθειόνης στο συκώτι, επιδείνωση των πεπτικών ελκών, και αυξημένα επιρρέπεια στο μελάνωμα (12).

Υπάρχουν παρενέργειες;

Όπως αναφέραμε παραπάνω, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η GSH είναι ένα ασφαλές συμπλήρωμα με χαμηλή τοξικότητα και σπάνιες παρενέργειες.

Ένα παράδειγμα είναι μια μελέτη 4 εβδομάδων σε 40 εθελοντές στην Ουάσινγκτον. Οι εθελοντές έλαβαν 500mg από του στόματος GSH δύο φορές την ημέρα. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι δεν είχε σοβαρές παρενέργειες. Όμως, ένας μικρός αριθμός εθελοντών (8 άτομα) ανέφερε ήπιες παρενέργειες όπως φούσκωμα, αραιά κόπρανα, αναψοκοκκίνισμα, και 1 άτομα ανέφερε ότι πήρε βάρος (9).

Μπορείτε να πάρετε αυτό το συμπλήρωμα αν είστε έγκυος;

Θυμάστε πως τα αντιοξειδωτικά μάχονται ενάντια στο οξειδωτικό στρες; Λοιπόν, το οξειδωτικό στρες συμβαίνει επίσης και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά δεν είναι κακό καθώς είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη του πλακούντα και την κανονική λειτουργία των κυττάρων.

Υπάρχει μια αναμενόμενη αύξηση στο οξειδωτικό στρες, αλλά θα πρέπει να είναι σταθερό σε μια υγιή εγκυμοσύνη. Διαφορετικά, το μη ελεγχόμενο οξειδωτικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές στην εγκυμοσύνη όπως η προεκλαμψία (25).

Οπότε, ενώ η γλουταθειόνη και τα αντιοξειδωτικά, γενικά, μπορούν να έχουν μια θετική επίδραση στην υγεία, η επίσημη συμβουλή είναι να συμβουλευτείτε το γιατρό σας πριν λάβετε διατροφικά συμπληρώματα, αυτό συμπεριλαμβάνει την λιποσωμική γλουταθειόνη.

Τι συμβαίνει με τις μητέρες που θηλάζουν; Είναι η λιποσωμική GSH ασφαλής για εκείνες;

Η γλουταθειόνη από το γάλα μιας μητέρας είναι ευεργετική για το νεογέννητο, ειδικά κατά τους πρώτους μήνες όταν το νεογνό δεν μπορεί ακόμα να δημιουργήσει τη δική του GSH. Μετά τον πρώτο μήνα, η GSH εξακολουθεί να υπάρχει στο γάλα αλλά σε σημαντικά μικρότερα επίπεδα (26).

Έτσι, ο θηλασμός διατηρεί το μωρό σας υγιές. Παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το μωρό σας και προστατεύει ενάντια στην μόλυνση και τις ασθένειες. Απλά να γνωρίζετε πως οτιδήποτε βάλετε στο στόμα σας μπορεί να πάει στο γάλα του θηλασμού, αυτό συμπεριλαμβάνει τα συμπληρώματα που λαμβάνετε.

Όπως και στις έγκυες γυναίκες, η επίσημη συμβουλή είναι να μιλήσετε με το γιατρό σας αν σκέφτεστε να λάβετε ένα συμπλήρωμα με γλουταθειόνη.

Τελικές λέξεις

Συγχαρητήρια – φτάσατε στο τέλος αυτού του άρθρου. Έως τώρα, η σημασία της γλουταθειόνης για το ανθρώπινο σώμα θα πρέπει να είναι ξεκάθαρη σε εσάς. Όμως, όπως μάθατε, τα συμπληρώματα με την παραδοσιακή από του στόματος γλουταθειόνη δεν έχουν τα βέλτιμα επίπεδα απορρόφησης. Η ενδοφλέβια γλουταθειόνη δεν είναι πρακτική για πολλούς λόγους. Οπότε, πραγματικά, ο καλύτερος τρόπος για να αυξήσετε τα επίπεδα γλουταθειόνης σας είναι μέσα από τη λιποσωμική γλουταθειόνη – είναι ιδιαίτερα απορροφητική και δεν θα σας κοστίσει μια περιουσία!

Αναφορές

(1) National Center for Biotechnology Information. “PubChem Compound Summary for CID 124886, Glutathione” PubChem, https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Glutathione.

(2) Chen, Y et al. “Glutathione defense mechanism in liver injury: insights from animal models.” Food and chemical toxicology : an international journal published for the British Industrial Biological Research Association vol. 60 (2013): 38-44. doi:10.1016/j.fct.2013.07.008

(3) Pham-Huy, Lien Ai et al. “Free radicals, antioxidants in disease and health.” International journal of biomedical science : IJBS vol. 4,2 (2008): 89-96.

(4) Pizzorno, Joseph. “Glutathione!.” Integrative medicine (Encinitas, Calif.) vol. 13,1 (2014): 8-12.

(5) Ballatori, Nazzareno et al. “Glutathione dysregulation and the etiology and progression of human diseases.” Biological chemistry vol. 390,3 (2009): 191-214. doi:10.1515/BC.2009.033

(6) Ribas, Vicent et al. “Glutathione and mitochondria.” Frontiers in pharmacology vol. 5 151. 1 Jul. 2014, doi:10.3389/fphar.2014.00151

(7) Marí, Montserrat et al. “Mitochondrial glutathione, a key survival antioxidant.” Antioxidants & redox signaling vol. 11,11 (2009): 2685-700. doi:10.1089/ARS.2009.2695

(8) Lobo, V et al. “Free radicals, antioxidants and functional foods: Impact on human health.” Pharmacognosy reviews vol. 4,8 (2010): 118-26. doi:10.4103/0973-7847.70902

(9) Allen, Jason, and Ryan D Bradley. “Effects of oral glutathione supplementation on systemic oxidative stress biomarkers in human volunteers.” Journal of alternative and complementary medicine (New York, N.Y.) vol. 17,9 (2011): 827-33. doi:10.1089/acm.2010.0716

(10) Sinha, R et al. “Oral supplementation with liposomal glutathione elevates body stores of glutathione and markers of immune function.” European journal of clinical nutrition vol. 72,1 (2018): 105-111. doi:10.1038/ejcn.2017.132

(11) Akbarzadeh, Abolfazl et al. “Liposome: classification, preparation, and applications.” Nanoscale research letters vol. 8,1 102. 22 Feb. 2013, doi:10.1186/1556-276X-8-102

(12) Sonthalia, Sidharth et al. “Glutathione as a skin whitening agent: Facts, myths, evidence and controversies.” Indian journal of dermatology, venereology and leprology vol. 82,3 (2016): 262-72. doi:10.4103/0378-6323.179088

(13) Sonthalia, Sidharth et al. “Glutathione for skin lightening: a regnant myth or evidence-based verity?.” Dermatology practical & conceptual vol. 8,1 15-21. 31 Jan. 2018, doi:10.5826/dpc.0801a04

(14) Richie, John P Jr et al. “Randomized controlled trial of oral glutathione supplementation on body stores of glutathione.” European journal of nutrition vol. 54,2 (2015): 251-63. doi:10.1007/s00394-014-0706-z

(15) Hussain, Tarique et al. “Oxidative Stress and Inflammation: What Polyphenols Can Do for Us?.” Oxidative medicine and cellular longevity vol. 2016 (2016): 7432797. doi:10.1155/2016/7432797

(16) Ghezzi, Pietro. “Role of glutathione in immunity and inflammation in the lung.” International journal of general medicine vol. 4 105-13. 25 Jan. 2011, doi:10.2147/IJGM.S15618

(17) Kaplowitz, N. “The importance and regulation of hepatic glutathione.” The Yale journal of biology and medicine vol. 54,6 (1981): 497-502.

(18) Honda, Yasushi et al. “Efficacy of glutathione for the treatment of nonalcoholic fatty liver disease: an open-label, single-arm, multicenter, pilot study.” BMC gastroenterology vol. 17,1 96. 8 Aug. 2017, doi:10.1186/s12876-017-0652-3

(19) Bolisetty, Subhashini, and Edgar A Jaimes. “Mitochondria and reactive oxygen species: physiology and pathophysiology.” International journal of molecular sciences vol. 14,3 6306-44. 19 Mar. 2013, doi:10.3390/ijms14036306

(20) R, Krolow et al. “Oxidative imbalance and anxiety disorders.” Current neuropharmacology vol. 12,2 (2014): 193-204. doi:10.2174/1570159X11666131120223530

(21) Berk, Michael et al. “N-acetyl cysteine as a glutathione precursor for schizophrenia–a double-blind, randomized, placebo-controlled trial.” Biological psychiatry vol. 64,5 (2008): 361-8. doi:10.1016/j.biopsych.2008.03.004

(22) Cui, J et al. “Role of glutathione in neuroprotective effects of mood stabilizing drugs lithium and valproate.” Neuroscience vol. 144,4 (2007): 1447-53. doi:10.1016/j.neuroscience.2006.11.010

(23) Weschawalit, Sinee et al. “Glutathione and its antiaging and antimelanogenic effects.” Clinical, cosmetic and investigational dermatology vol. 10 147-153. 27 Apr. 2017, doi:10.2147/CCID.S128339

(24) Handog, Evangeline B et al. “An open-label, single-arm trial of the safety and efficacy of a novel preparation of glutathione as a skin-lightening agent in Filipino women.” International journal of dermatology vol. 55,2 (2016): 153-7. doi:10.1111/ijd.12999

(25) Mannaerts, Dominique et al. “Oxidative stress in healthy pregnancy and preeclampsia is linked to chronic inflammation, iron status and vascular function.” PloS one vol. 13,9 e0202919. 11 Sep. 2018, doi:10.1371/journal.pone.0202919

(26) Ankrah, N A et al. “Human breastmilk storage and the glutathione content.” Journal of tropical pediatrics vol. 46,2 (2000): 111-3. doi:10.1093/tropej/46.2.111